Στην Τσεχία, προϊόντα κάνναβης όπως η ανθοί κάνναβης, το χασίς και το έλαιο κάνναβης διατίθενται στα φαρμακεία εδώ και χρόνια. Η Πράγα σχεδιάζει τώρα την πλήρη νομιμοποίηση για το 2023 και θέλει να συντονίσει το βήμα αυτό με το Βερολίνο.
Οι επισκέπτες της Πράγας μπορεί να έχουν την εντύπωση ότι η τσεχική πρωτεύουσα είναι επίσης η πρωτεύουσα της κάνναβης στην Ευρώπη. Από αυτοκόλλητα μέχρι αφίσες, το εμβληματικό φύλλο της κάνναβης βρίσκεται παντού. Στολίζει επίσης τις βιτρίνες και τις προσόψεις πολλών καταστημάτων που προσφέρουν όλα όσα μπορεί να χρειαστεί κάποιος για να καλλιεργήσει το φυτό – από το εδαφοβελτιωτικό, τους σπόρους και το λίπασμα μέχρι τις λάμπες για την καλλιέργεια του φυτού σε εσωτερικούς χώρους. Πολλά παντοπωλεία προσφέρουν επίσης ποτά καθώς και σοκολάτες, αλοιφές ή κρέμες που περιέχουν κάνναβη.
Αλλά αυτή η πρώτη εντύπωση είναι ελαφρώς παραπλανητική. Τα προϊόντα αυτά περιέχουν το πολύ 1% της ψυχοδραστικής ουσίας τετραϋδροκανναβινόλη (THC) και δεν θα σας μαστουρώσουν. Το THC είναι το κομμάτι που μετατρέπει την κάνναβη σε ψυχοοδραστική. Εκτός από τα αποξηραμένα άνθη που είναι επίσης γνωστά ως “χόρτο”, η κάνναβη κυκλοφορεί κυρίως ως επεξεργασμένα και συμπιεσμένα άνθη και έλαια, γνωστά και ως “χασίς”.
Και όλα αυτά εξακολουθούν να είναι παράνομα στην Τσεχική Δημοκρατία εάν περιέχουν περισσότερο από 1% THC.
Η κατοχή έως 10 γραμμαρίων (0,35 ουγγιές) κάνναβης, χασίς ή ελαίου κάνναβης ή η καλλιέργεια έως πέντε φυτών κάνναβης αποτελεί αδίκημα με πρόστιμο έως 500 ευρώ. Περίπου 20.000 Τσέχοι τιμωρούνται με πρόστιμο κάθε χρόνο. Η κατοχή μεγαλύτερων ποσοτήτων αποτελεί, ωστόσο, ποινικό αδίκημα που τιμωρείται με φυλάκιση έως και πέντε ετών. Εκατοντάδες άνθρωποι βρίσκονται σήμερα στη φυλακή εξαιτίας αυτού.
Παράλληλα, η κάνναβη και άλλα προϊόντα κάνναβης διατίθενται στα φαρμακεία από το 2017 σε άτομα με ιατρική συνταγή που αποδεικνύει ιατρική ανάγκη για χρήση κάνναβης. Όλοι οι υπόλοιποι καταναλωτές πρέπει να καταφύγουν στη μαύρη αγορά. Καθώς η καλλιέργεια κάνναβης είναι επίσης παράνομη στη χώρα, τα φαρμακεία προμηθεύονται τα προϊόντα τους από χώρες όπως η Ολλανδία και η κάνναβη για τη μαύρη αγορά καλλιεργείται παράνομα.
Οι κορυφαίοι χρήστες κάνναβης στην Ευρώπη
Αν και εξακολουθεί να είναι παράνομη, η κατανάλωση ουσιών που περιέχουν THC είναι ευρέως διαδεδομένη στην Τσεχική Δημοκρατία. Περίπου το 30% του ενήλικου πληθυσμού έχει δοκιμάσει κάνναβη, και το 8% έως 9% τη χρησιμοποιεί τακτικά, σύμφωνα με την έκθεση για τον εθισμό που δημοσιεύθηκε τον Αύγουστο του 2022 από το Εθνικό Κέντρο Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Εθισμού (NMS). Σύμφωνα με τα στοιχεία, περίπου 800.000 άτομα στη χώρα των 11 εκατομμυρίων κατοίκων κάνουν χρήση κάνναβης.
Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας (EMCDDA), η Τσεχική Δημοκρατία κατέχει την πρώτη θέση μεταξύ όλων των χωρών της ΕΕ με 23% χρήστες THC στην ηλικιακή ομάδα 15-34 ετών. Όσον αφορά τα σκληρά ναρκωτικά, από την άλλη πλευρά, η χώρα βρίσκεται κάπου στη μέση της ευρωπαϊκής κατάταξης.
Ο κεντροδεξιός κυβερνητικός συνασπισμός της Τσεχίας έχει πλέον αρχίσει να καταρτίζει νομοθεσία για την πλήρη νομιμοποίηση των προϊόντων που περιέχουν THC. Στο μέλλον, θα θεωρούνται παρόμοια με το αλκοόλ ή τα τσιγάρα.
Το θέμα της κάνναβης τέθηκε στην ημερήσια διάταξη από το Κόμμα των Πειρατών της Τσεχίας (CPS), το μικρότερο μέλος του κυβερνητικού συνασπισμού. “Η νομιμοποίηση θα κάνει την Τσεχική Δημοκρατία μια πιο ελεύθερη χώρα. Θα φέρει δισεκατομμύρια στους δημόσιους προϋπολογισμούς που μέχρι τώρα σπαταλούνταν στους δρόμους”, ανέφερε το κόμμα στο Twitter. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του κόμματος, η φορολόγηση των προϊόντων κάνναβης θα μπορούσε να αποφέρει ετησίως στην Τσεχική Δημοκρατία περίπου 800 εκατομμύρια ευρώ.
Στα τέλη Σεπτεμβρίου του 2022, η κυβέρνηση της Πράγας ανέθεσε στον Jindrich Voboril να συντάξει νόμο για τη νομιμοποίηση της κάνναβης. Τον Μάρτιο του 2023, ο επίτροπος για τα ναρκωτικά αναμένεται να παρουσιάσει ένα πρώτο σχέδιο νόμου.
Το μόνο κόμμα του συνασπισμού που εξακολουθεί να είναι επιφυλακτικό απέναντι στο σχέδιο είναι το Χριστιανοδημοκρατικό-Συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα (KDU-CSL). Ο Voboril, ο ίδιος μέλος του φιλελεύθερου-συντηρητικού Δημοκρατικού Κόμματος Πολιτών (ODS) του πρωθυπουργού Petr Fiala, είναι πεπεισμένος ωστόσο ότι “αν το κράτος νομιμοποιήσει τη χρήση ναρκωτικών και την θέσει υπό τον έλεγχό του, ο κίνδυνος εθισμού θα μειωθεί”. Στο σχέδιο νόμου του προτείνει να αναλάβουν οι κρατικές υπηρεσίες τον έλεγχο τόσο της παραγωγής όσο και των πωλήσεων.
Η ιδέα είναι ότι θα υπάρχουν αδειοδοτημένες εταιρείες που θα εργάζονται υπό αυστηρούς κανόνες για την παραγωγή και τη διανομή της κάνναβης, εξήγησε ο Τσέχος επίτροπος για τα ναρκωτικά. Οι έμποροι θα πρέπει να υποβάλλουν αίτηση για κρατική άδεια. Δεν είναι ακόμη σαφές αν οι χρήστες θα πρέπει να εγγραφούν.
“Θα προσπαθήσω επίσης να διασφαλίσω ότι όσο το δυνατόν λιγότερη κάνναβη θα καταναλώνεται μέσω του συμβατικού καπνίσματος, διότι αυτό είναι το πιο επιβλαβές για την υγεία”, πρόσθεσε ο Voboril. Οι εναλλακτικές λύσεις αντί του καπνίσματος περιλαμβάνουν το άτμισμα και ως πρόσθετο σε τρόφιμα ή ποτά.
Σύμφωνα με τον Voboril, η Τσεχική Δημοκρατία συντονίζει τη σύνταξη του νόμου για τη νομιμοποίηση με τη Γερμανία, όπου η ομοσπονδιακή κυβέρνηση σχεδιάζει επίσης να νομιμοποιήσει την κάνναβη: “Οι συνάδελφοί μας από τη Γερμανία θέλουν η κάνναβη για τη γερμανική αγορά να καλλιεργείται και να μεταποιείται μόνο εντός της Γερμανίας και να κάνουμε το ίδιο. Εγώ, από την άλλη πλευρά, πιστεύω ότι πρέπει να προμηθεύουμε ο ένας τον άλλον”.
